Λεξικὸν Σουίδα ἤ Σοῦδα
[Ἑκατομβαιών:] μὴν Ἀθηναῖος. ἐκλήθη δὲ οὗτος ἀπὸ τοῦ πλείστας ἑκατόμβας θύεσθαι τῷ μηνὶ
P. Grimal, Λεξικό
της ελληνικής και ρωμαϊκής μυθολογίας,
Στον Εριχθόνιο αποδίδουν γενικά
την εφεύρεση του τέθριππου άρματος, την εισαγωγή νομισμάτων στην Αττική, την
οργάνωση των Παναθηναίων, της γιορτής της Αθηνάς επάνω στην Ακρόπολη. Μερικές
από αυτές τις εφευρέσεις αποδίδονται επίσης στον εγγονό του, τον Ερεχθέα.
Λεξικόν Δημητράκου
ἑκατομβαιών-ὥνος (ὁΪ
ὁ μὴν καθ᾽ ὃν ἐτελοῦντὸ τὰ ἐκατόμδαια, ὁ πρῶτος μὴν τοῦ ᾿Αττικοῦ
ἔτους μεταξὺ ᾿Ιουλίου καὶ Αὐγούστου, παλαιότ, Κρόνιος, ἐπίσης
δὲ μὴν ἐν ἄλλαις πόλεσιν, οἷον ἐν Δήλῳ, Ἴμβρῳ, Μυκόνῳ, Νάξῳ, Σμύρνῃ : ᾿Αντιφ.ό,44,
'ἔπιγρ. Δήλου μῆνα... ἑκατομβαιῶνα.
Ἑκατόμβοιος:-ον ὁ
ἔχων ἀξίαν ἑκατὸν βοῶν' ΕΜ 320,47 ε ἑκατὸν βοῶν τιμᾶς ἄξιος ἢ ἑκατὸν
ρυσῶν νομισμάτων» {φερόντων παράστασιν - Βοός , Ἧσ. « ἑκατόμβοιον,
ἑκατὸν βοῶν ἣ πολλοῦ ἄξιον» : Ἷλ.Β 449, αὐτ,Ζ 236 τεύχε᾽ ἄμειδεν χρύσεα
χαλκείων, ἐκατόμδοι᾽ ἐννεαδοίιον’ 2) τὸ οὐδ.
ὡς οὖσ, ἐκατόμβοιον ἀξία ἑκατὸν βοῶν, ἐκατὸν βόες : Ἰλι Φ 79 ἑκατόμβοιον
δέ τοι ἦλφον'
3) μτγν. κ. ᾽ἔπιγρ. τὸ οὐδ, ηληθ, ὡς οὐσ. ἑκατόμβοια ἑορτὴ
καθ᾽ ἣν ἡπροσεφέροντο τοῖς θεοῖς ἑκατόμβαι, ἄ. ἑκατόμβαια, ἑκατόμβια :
Στράβ.8,4.1}.
-----------------------
Ὁμήρου - Ἰλιάς
Φ 79
καί μ᾽ ἐπέρασσας ἄνευθεν
ἄγων πατρός τε φίλων τε
Λῆμνον ἐς ἠγαθέην,
ἑκατόμβοιον δέ τοι ἦλφον.
νῦν δὲ λύμην τρὶς
τόσσα πορών· ἠὼς δέ μοί ἐστιν
ἥδε δυωδεκάτη, ὅτ᾽
ἐς Ἴλιον εἰλήλουθα
Ἀπόδοσις
και απ’ τον πατέρα μου μακράν και από τους ποθητούς μου
να με πουλήσουν μ’ έστειλες στην Λήμνον την αγίαν,
κι εκατό βόδι’ απόκτησες. Και μ’ άλλα λύτρα τώρα
τρίδιπλα εξαγοράστηκα. Και δώδεκα έχω ημέρες
που αφού παράδειρα πολύ στην
Ίλιον επανήλθα
-------------
Πλούταρχος
XI. (2) Ἡμέρᾳ μὲν οὖν ὀγδόῃ λέγεται Κρονίου μηνός, ὃν νῦν Ἑκατομβαιῶνα
καλοῦσι, κατελθεῖν. Κατελθὼν δ´ εἰς τὴν πόλιν εὗρε τά τε κοινὰ ταραχῆς μεστὰ καὶ
διχοφροσύνης, καὶ τὰ περὶ τὸν Αἰγέα καὶ τὸν οἶκον ἰδίᾳ νοσοῦντα.
Ἀπόδοσις
XI. (2) έφτασε (στην Αθήνα) στις 8 του μηνός " Κρονιών ονομαζόταν ο
μήνας", και σήμερα ονομάζεται Εκατομβαιών
(18). Στην πόλη επικρατούσε
ταραχή και ήταν διχασμένη και
στο παλάτι του Αιγαίου, ειδικότερα, επικρατούσε χάος .
--------------
Πλάτων Νόμοι -Βιβλίον Ζ
πάσας δὴ τὰς ἀρχάς, ὁπόσαι τε κατ᾽ ἐνιαυτὸν καὶ ὁπόσαι πλείω
χρόνον ἄρχουσιν, ἐπειδὰν μέλλῃ νέος ἐνιαυτὸς μετὰ θερινὰς τροπὰς τῷ ἐπιόντι μηνὶ
γίγνεσθαι, ταύτης τῆς ἡμέρας τῇ πρόσθεν πάντας χρὴ τοὺς ἄρχοντας συνελθεῖν εἰς ἓν
ἱερὸν καὶ τὸν 767d θεὸν ὀμόσαντας
οἷον ἀπάρξασθαι πάσης ἀρχῆς ἕνα δικαστήν, ὃς ἂν ἐν ἀρχῇ ἑκάστῃ ἄριστός τε εἶναι
δόξῃ καὶ ἄριστ᾽ ἂν καὶ ὁσιώτατα τὰς δίκας τοῖς πολίταις αὐτῷ τὸν ἐπιόντα ἐνιαυτὸν
φαίνηται διακρίνειν.
Ἀπόδοσις
΄Ολοι οι άρχοντες που η θητεία τους διαρκεί ένα χρόνο ἡ και
περισσότερο, την παραμονή της ημέρας που αρχίζει ο καινούργιος Χρόνος -- ένα
µήνα µετά το θερινό ηλιοστάσιο -- να συγκεντρωθούν σ’ ἑνα ναό, κι αφού
ορκισθούν στο θεό, θα διαλέξουν σαν είδος απαρχής, για να χρησιμοποιήσουμε
αυτήν την έκφραση, από κάθε αρχή ένα δικαστή, που θεωρείται ότι ασκεί την
εξουσία του µε άριστο τρόπο, και που θα φανεί ότι συγκεντρώνει όλες τις προϋποθέσεις για να αποδώσει, κατά τον
αρχόμενο χρόνο τη δικαιοσύνη στους συμπολίτες του όσο το δυνατό πιο σύμφωνα με τον ανθρώπινο και θεϊκό νομό.
-------------
-------------
Ημερολόγιο θυσιών της Μυκόνου
Ἑκατομβαιῶνος ἑβδόμηι ἱσταμέ-
νου30 Ἀπόλλωνι Ἑκατομβίωι ταῦρος καὶ δέκα ἄρνες· νῶτον
τοῦ ταύρου κόπτεται· τῶι ἱερεῖ τοῦ ταύρου δίδοται γλῶσ-
σα καὶ βραχίων· τῶν ἀρ⌈ν⌉ῶν ὧν οἱ παῖδες θύουσιν, ἱερεῖ γλῶ[σ]-
σα καὶ τῶι παιδὶ γλῶσσα ἑκατέρωι· ὧν οἱ νυμφίοι θύ[ου]σιν,
τῶν ἀρ⌈ν⌉ῶν τῶι ἱερεῖ καὶ τῶι νυμφίωι γλῶσσα ἑκατέρωι· [τῆι]
35αὐτῆι ἡμέραι Ἀχελώιωι τέλειον καὶ δέκα [ἄρ]νες· τούτω[ν τρ]-
[ί]α, τέλειον καὶ ἕτερα δύο, πρὸς τῶι β[ω]μῶι σ[φάζ]εται, τὰ δὲ
[ἄ]λλα ἐς τὸν ποταμόν· ὁ ἐργαζόμεν[ος τὸ χ]ωρίον τὸ ΕΝΕΟ[.]
τοῦ Ἀχελώιου μίσθωμα ἀποδιδ[ό]τω [...c.6...] Ἀχελ[ώι]ωι βε
δὲ τοῦτο καταθυέσθω Ε[.]ΙΣΩ[....c.7...] — πέμπτηι ἐπὶ δέ-
κα40 Ἀρχηγέτηι ἐτήσιον [.....c.9....]Τ[..]++ τῶι ἱερεῖ
νου30 Ἀπόλλωνι Ἑκατομβίωι ταῦρος καὶ δέκα ἄρνες· νῶτον
τοῦ ταύρου κόπτεται· τῶι ἱερεῖ τοῦ ταύρου δίδοται γλῶσ-
σα καὶ βραχίων· τῶν ἀρ⌈ν⌉ῶν ὧν οἱ παῖδες θύουσιν, ἱερεῖ γλῶ[σ]-
σα καὶ τῶι παιδὶ γλῶσσα ἑκατέρωι· ὧν οἱ νυμφίοι θύ[ου]σιν,
τῶν ἀρ⌈ν⌉ῶν τῶι ἱερεῖ καὶ τῶι νυμφίωι γλῶσσα ἑκατέρωι· [τῆι]
35αὐτῆι ἡμέραι Ἀχελώιωι τέλειον καὶ δέκα [ἄρ]νες· τούτω[ν τρ]-
[ί]α, τέλειον καὶ ἕτερα δύο, πρὸς τῶι β[ω]μῶι σ[φάζ]εται, τὰ δὲ
[ἄ]λλα ἐς τὸν ποταμόν· ὁ ἐργαζόμεν[ος τὸ χ]ωρίον τὸ ΕΝΕΟ[.]
τοῦ Ἀχελώιου μίσθωμα ἀποδιδ[ό]τω [...c.6...] Ἀχελ[ώι]ωι βε
δὲ τοῦτο καταθυέσθω Ε[.]ΙΣΩ[....c.7...] — πέμπτηι ἐπὶ δέ-
κα40 Ἀρχηγέτηι ἐτήσιον [.....c.9....]Τ[..]++ τῶι ἱερεῖ
* Έκανα δική μου μετάφραση αλλά προς το τέλος της επιγραφής
υπάρχει ασάφεια
Tην 7η του
μηνός Εκατομβαιώνος να προσφερθεί στον Απόλλωνα μια Εκατόμβη
(Θυσία εκατό βοδιών), επίσης ένας ταύρος και δέκα αρνιά, η
ράχη του ταύρου να είναι τεμαχισμένη , στον Ιερέα να δοθεί μια
γλώσσα και η ράχη του ταύρου , για τα αρνιά που θυσιαστήκαν από τα παιδιά
μια γλώσσα να δοθεί εναλλάξ στον ιερέα και στα παιδιά. για τα
αρνιά που θυσιαστήκαν από νιόπαντρα ζευγάρια, να δοθεί εναλλάξ στον
ιερέα και στο ζευγάρι μια γλώσσα. Την ίδια μέρα στον Αχελώο να προσφερθεί
ένα ενήλικο ζώο και δέκα αρνιά. Τρία από αυτά (το ενήλικο ζώο και τα άλλα δύο)
να τους κοπεί ο λαιμός κοντά στο βωμό τα άλλα κοντά στο ποτάμι ,
(..........) εκείνος που καλλιεργεί τον τόπο στον [...] Αχελώο για
να πληρώσει το μίσθωμα ( ......)
--------------
Η μεγαλύτερη
και λαμπρότερη εορτή της πόλεως των Αθηνών ήταν τα Παναθήναια.
Συμφώνα με το Liddel Scott
Πάναϑήναια (ἐξυτι. ἱερά). τά, . δύο ἑορταὶ ἐν Αϑήναις,
τὰ μεγάλα καὶ τὰ μικρά, (πρβλ. Θουκ. ὃ. 47, Ἴσοκρ. 2366, Συλλ. Ἐπιγρ. 147. πρὸς
Λυσ. 161. 37. 39: Συλλ. Ἐπιγρ. 73. ". σ. 891). εἰς τιμὴν τῆς Αϑηνᾶς, Ἀριστοφ.
Νεῷ.988, κτλ. Τὰ μεγάλα ἤγον- το κατὰ τὸ γ΄ ἔτος ἑκάστης Ὀλυμ-πιάδος, -πιϑ. τῇ
28ηῃ τοῦ Ἑκατομβαιῶνος: τὰ δὲ μικρὰ κατ᾽ ἔτος, ἢ (κατ᾽ ἄλλους) κατὰ τὸν αὐτὸν μῆνα
ἑκάστου τῶν ἄλλων τριῶν ἐτῶν. Ἄνδοκ. 4. 48. Περὶ τῆς ἡμέρας καϑ' ἣν ἑωρτάζοντο,
ὅρα ΟἸϊπίοι Εδκιὶ Η οἰ οηὶςὶ 2. 825 σπμ. 332 κέξ..-- Εὐρίσκομεν ὡσαύτως τὸ
ὄνομα Παναϑηναΐϊσταί, Ξ οἱ ἑορτάζοντες τὰ [1α-
ναϑήναια ἐν Τέῳ, Συλλ. Ἐπιγρ. 3073: ἐν Ρόδῳ, αὐτόϑι 2528.
Σύμφωνα με το επίγραμμα (μαρμάρινου κιονόκρανου με αφιερωματική
επιγραφή από το ιερό του Πτώου Απόλλωνος)το κιονόκρανο αποτελούσε βάση αγάλματος
κούρου, αφιέρωμα της αριστοκρατικής αθηναϊκής οικογένειας των Αλκμαιωνιδών στον
Απόλλωνα (550-540 π.Χ.):
Φοί]βο μὲν εἰμ’ ἄγαλ[μα
Λ]ạτ. [οί]δα καλ[ό]|ν・
[hο δ’ Ἀ]λκμέονος
hῦις Ἀλκμεονίδες
[h]ίπ(π)οισι
νικ[έσας ἔ]θεκέμ.
’ [ὀκέαις],
hὰς Κνοπ. ι[άδα]ς ἔλαυν’
hο [–υ–υ–]
hότ’ ἐν Ἀθάναις
Παλ(λ)άδος πανέ. [γυρις].
Ἀπόδοσις
Είμαι ωραίο άγαλμα
του Φοίβου [Απόλλωνος] του γιου της Λητούς.
Μ’ ανέθεσε ο γιος
του Αλκμαίωνα, αφού νίκησε με τα γρήγορα άλογα
που οδηγούσε ο Κνωπιάδης
στην εορτή της Αθηνάς
Παλλάδος (Παναθήναια).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου